દેશ વિદેશમાં પ્રખ્યાત ગુજરાતની ગાયોની વિવિધ જાતો વિશે સંપૂર્ણ માહિતી

ભારતમાં ગાયનું મહત્ત્વ આદિકાળથી રહેલું છે. આપણા પ્રાચીન ગ્રંથો તેમજ વેદ-ઉપનિષદની અંદર પણ ગૌ મહિમા વિષે ભારોભાર વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. ઋગ્વદની અંદર ગાયની ગણના ‛દેવી’ તરીકે કરવામાં આવી છે. આપણા ધર્મગ્રંથો અનુસાર ગાયના શરીરમાં તેત્રીસ કરોડ દેવતાઓનો વાસ છે. ‛ગીતા'માં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ કહેલું કે “મનુષ્ય ગાયને ઘાસ અને અન્ન આપીને પણ ભગવાનની ભક્તિ કરી શકે છે. ગાયોમાં હું કામધેનું છું.’ આપણા રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધી કહેતા કે “ગાય દેશના વિકાસ અને પ્રગતિના મૂળમાં છે.'

ભારતમાં ગ્રામ્ય વિસ્તારની આવકમાં ગાયનો મહત્ત્વનો ભાગ રહેલો છે. ગાયના છાણ, મૂત્ર અને દૂધનો ઉપયોગ અલગ-અલગ જગ્યાએ કરવામાં આવે છે. તેના છાણ અને માટીનું મિશ્રણ કરીને દિવાલ પર લગાવવાથી જંતુ અને સરીસૃપથી રક્ષણ મેળવી શકાય છે. આ ઉપરાંત છાણનો ઉપયોગ બાયોગેસના ઉત્પાદનમાં થાય છે. જે ‘ગોબરગેસ’ કહેવાય છે. તેનું મૂત્ર ગામડાઓના ઘરોમાં જંતુનાશક તરીકે વપરાય છે. ગાયના છાણ અને મૂત્રનું મિશ્રણ ખેતીલાયક જમીનમાં સેન્દ્રિય ખાતર તરીકે વપરાય છે. તેના દૂધમાંથી દહીં, ઘી, માખણ તથા પનીર બને છે. તેથી ગાયને ગ્રામીણ ભારતની કરોડરજ્જુ ગણવામાં આવે

આપણા દેશમાં કુલ 40 જેટલી ગાયની ઓલાદો જોવા મળે છે. ગુજરાત રાજ્યની ગાયની ઓલાદો ભારતમાં અને કેટલીક તો આખા વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. ગુજરાત રાજ્યમાં ગાયની મુખ્ય ત્રણ જાતિઓ કાંકરેજ, ગીર અને ડાંગી છે. જેમાં કાંકરેજ દૂધ અને કામ બંને માટે, ગીર દૂધ માટે તથા ડાંગી ફક્ત કામ માટે રાખવામાં આવે છે.

1) કાંકરેજી ગાય :

SOURCE : INTERNET

કાંકરેજી ગાયના બાહ્ય લક્ષણો :

કાંકરેજી ગાયના આર્થિક લક્ષણો :

ગુજરાતમાં કાંકરેજ ગાયના ઉછેર કેન્દ્રો :

(2) ગીર ગાય:

SOURCE : INTERNET

ગીર ગાયના બાહ્ય લક્ષણો :

ગીર ગાયના આર્થિક લક્ષણો :

ગુજરાતમાં ગીર ગાયના ઉછેર કેન્દ્રો :

(3) ડાંગી ગાય :

SOURCE : INTERNET

ડાંગી ગાયના બાહ્ય લક્ષણો :

ડાંગી ગાયના આર્થિક લક્ષણો :

ગુજરાતમાં ડાંગી ગાયનું ઉછેર કેન્દ્ર :